Trẻ thấp còi là tình trạng chiều cao và cân nặng của con thấp hơn mức trung bình tùy độ tuổi theo tiêu chuẩn đánh giá của WHO. Trẻ thấp còi là biểu hiện của một quá trình nuôi dưỡng không đảm bảo chất lượng, từ đó dẫn đến tiền đề phát triển kém giai đoạn đầu đời và sau này khi lớn trẻ cũng không đạt được chiều cao tối ưu.
Báo cáo năm 2016 cho thấy tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở Việt Nam lên tới 24%, thậm chí ở một số địa phương tỉ lệ này lên cao tới mức 30%, tức là trong 5 trẻ dưới 6 tuổi thì có 1 trẻ gặp phải tình trạng thấp còi, suy dinh dưỡng.
Nguyên nhân khiến trẻ thấp còi
Suy dinh dưỡng thấp còi hầu hết xảy ra trước khi trẻ được 6 tuổi. Tình trạng này có thể bởi các nguyên nhân sau:
Do chế độ ăn uống hằng ngày
Nhiều mẹ còn thiếu các kiến thức và kinh nghiệm chăm sóc con, đặc biệt là những mẹ mới lần đầu làm mẹ. Cho bé cai sữa quá sớm (trước 1 tuổi), hay cho con ăn dặm bổ sung quá sớm, quá muộn cũng ảnh hưởng xấu tới sự phát triển bình thường của con
Chế độ ăn hằng ngày không đủ số lượng, chất lượng theo nhu cầu khuyến cáo trẻ cần theo độ tuổi
Một số trẻ biếng ăn, hay quấy khóc khó chịu khi ăn, hấp thu kém cũng dễ bị thấp còi suy dinh dưỡng hơn.
Do một số bệnh lý
Viêm phế quản – viêm phổi, nhiễm sởi, nhiễm khuẩn tiêu hóa,… có thể khiến bé ăn uống kém, thiếu chất và sau đó là suy dinh dưỡng
Những trẻ nhẹ cân khi sinh, gặp các bệnh lý bẩm sinh hay mẹ ít sữa, mất sữa cũng là những yếu tố dẫn đến tình trạng trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi
Đừng bỏ qua giấc ngủ
Đây là một trong những nguyên nhân khiến trẻ thấp còi mà chưa được mẹ quan tâm đúng mức. Giấc ngủ là thời gian cơ thể trẻ nghỉ ngơi và tiết các hormon tăng trưởng nhiều nhất và tình trạng thiếu ngủ, ngủ không sâu giấc có thể khiến con bỏ lỡ quãng “thời gian vàng” lượng hormon tăng trưởng tiết ra nhiều nhất này, do đó làm chậm sự tăng trưởng của trẻ
>>> Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng cho trẻ và những lưu ý quan trọng
Hậu quả khi trẻ thấp còi, biếng ăn suy dinh dưỡng
Trẻ thấp còi, dinh dưỡng kém là một trong những yếu tố khiến sức đề kháng và sức khỏe tổng quát suy giảm, thậm chí nguy hiểm hơn, làm tăng nguy cơ tử vong ở trẻ sơ sinh.
- Trẻ thấp còi thường có hệ miễn dịch kém hơn và dễ mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh hô hấp đầu đời
- Khi trưởng thành sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa và không lây nhiễm như đái tháo đường,… giảm khả năng lao động, khả năng làm việc và học tập.
Khi trẻ có dấu hiệu thấp còi, suy dinh dưỡng, đừng chủ quan – sự góp ý của Bác sĩ là vô cùng cần thiết
Các phòng khám Dinh Dưỡng uy tín cho trẻ nhỏ là địa chỉ các mẹ cần đưa bé đi khám. Từ đó xác định rõ tình trạng của con và các Bác sĩ sẽ tư vấn xung quanh vấn đề bổ sung dinh dưỡng, chế độ ăn uống ngủ nghỉ phù hợp cho bé nhằm khắc phục tốt nhất.
Cách chăm sóc trẻ thấp còi
Trẻ yếu ớt có tỷ lệ bị mắc bệnh rất cao, chính vì thế cần chu đáo hơn trong việc chăm sóc trẻ. Sau đây là 1 số kinh nghiệm cần biết.
- Vệ sinh cá nhân: Tắm rửa thường xuyên cho bé bằng nước ấm, không nên cho bé tắm nước quá lạnh. Tắm xong phải lau khô người và tránh ra gió khi người đang ướt. Quần áo phải sạch sẽ, không mặc lại đồ cũ đã bẩn.
- Giữ cho tay thật sạch sẽ sau khi chơi xong, tránh để bé nghịch bẩn vì thói quen hay đưa tay lên mặt hay cho vào miệng rất dễ gây bệnh.
- Vệ sinh răng miệng thường xuyên, tránh ăn đồ ngọt nhiều đường nhất là vào buổi tối rất dễ gây sâu răng, viêm lợi
- Vào mùa đông cần giữ cho thân nhiệt đủ độ ấm, tránh nơi có gió dễ làm trẻ viêm họng, sổ mũi…
- Vào mùa hè hạn chế mặc quần áo dày, dễ thoát mồ hôi, không cho bé ra nắng nhiều rất dễ bị sốt.
- Vệ sinh các dụng cụ mà bé hay tiếp xúc thường xuyên như đồ chơi,.. đảm bảo chỗ ăn ngủ chơi sạch sẽ thoáng mát.
- Động viên trẻ thường xuyên, vỗ về, âu yếm, yêu thương trẻ để tạo cho trẻ sự thoải mái, không bị áp lực dễ dẫn đến bệnh tự kỷ, trầm cảm …
- Khi trẻ bị bệnh cần hỏi ý kiến bác sỹ ngay, vì những trẻ có sức khỏe yếu ớt thì việc tự chữa cho con sẽ khó khắn hơn rất nhiều.
Trẻ thấp còi nên ăn gì?
Chế độ ăn hằng ngày cho những đứa trẻ này rất quan trọng, không chỉ cho bé ăn đầy đủ dưỡng chất mà còn phải đảm bảo vệ sinh ăn uống như rửa sạch thực phẩm, nấu chín, uống nước ấm… Tránh ăn các loại thức ăn bị ô nhiễm, thức ăn kém chất lượng dễ làm trẻ bị nhiễm khuẩn dạ dày dẫn đến ngộ độc, tiêu chảy.
Chế độ dinh dưỡng hằng ngày
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ thấp còi trong 2 năm đầu đời tuân theo nguyên tắc “ ăn nhiều bữa – ăn từ ít đến nhiều và cung cấp năng lượng cao hơn so với trẻ bình thường”
Mẹ có thể cho bé 6 tháng trở lên ăn bổ sung các thực phẩm kết hợp sữa mẹ
- 1 bữa bột loãng cho trẻ từ 6 tháng
- 1 – 2 bữa bột đặc cho trẻ từ 8 tháng
- 3 – 4 bữa bột đặc cho trẻ từ 10 -12 tháng
- 4 bữa cho trẻ hơn 1 tuổi, hoặc bổ sung 400 – 500ml sữa mỗi ngày
Mỗi bữa bột ăn dặm của con, ngoài ngũ cốc cần có thêm thịt, cá, trứng, rau đầy đủ với lượng dinh dưỡng thích hợp và cân đối
Nguồn cung cấp các dưỡng chất cần thiết
- Protein: thịt, cá, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, tôm, cua, thực vật như vừng, lạc,…
- Chất béo: có trong các loại dầu thực vật
- Sắt: có nhiều trong trứng gà, thịt đỏ
- Canxi: các loại tôm cá biển, phomat, rau có màu sẫm, đậu,…
- Vitamin D: cho trẻ tắm nắng thường xuyên và đúng cách, vận động ngoài trời nhiều hơn
- Vitamin A: trứng, sữa, gan động vật, rau xanh, các loại quả màu vàng đỏ như gấc,…
- Vitamin C: các loại trái cây chín, rau xanh,…
- Kẽm: đậu đỗ, ngũ cốc, thịt đỏ,…
Bổ sung vitamin cho con (vitamin A, D, kẽm,…) để dự phòng cũng là điều cần thiết, mẹ hãy tham khảo thêm ý kiến Bác sĩ
>>> Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng cho trẻ và những lưu ý quan trọng
Cải thiện chất lượng giấc ngủ nhờ dưỡng chất từ Sữa
Đây là giải pháp được Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia khuyên dùng khi trẻ thiếu ngủ, ít ngủ kèm theo chậm lớn: sử dụng Soki Tium – sản phẩm giúp trẻ ngủ ngon từ sữa an toàn đầu tiên tại Việt Nam
Trong Soki Tium có 2 thành phần 100% từ Sữa là Lactium và Colostrum, được nhập khẩu từ Pháp:
- Lactium là đạm sữa thủy phân có tác dụng giúp trẻ thư thái tinh thần, dễ dàng đi vào giấc ngủ tự nhiên như sau khi bú mẹ.
- Sữa non Colostrum là nguồn kháng thể dồi dào và cung cấp rất nhiều dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện.
Lactium và Colostrum trong Soki Tium được FDA (Hoa Kỳ) chứng nhận an toàn cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Nhờ sự kết hợp hiệu quả của hai thành phần Lactium và Colostrum, Soki Tium giúp đảm bảo cho giấc ngủ tốt của trẻ, giúp con dễ dàng đi vào giấc ngủ, có giấc ngủ ngon sâu giấc và tình trạng quấy khóc đêm không thường xuyên xảy ra, bên cạnh đó còn giúp trẻ có sức đề kháng và hệ miễn dịch tốt nhất để chống lại các tác nhân gây bệnh và các bệnh truyền nhiễm thường gặp trong giai đoạn đầu đời.