Trẻ sinh non có hệ hô hấp chưa phát triển hoàn chỉnh nên bé thường mắc các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là viêm phổi. Đây là loại bệnh nguy hiểm ở trẻ sơ sinh, triệu chứng thường không rõ ràng nên nhiều khi phát hiện thì bệnh đã quá nặng, thậm chí khiến trẻ tử vong. Ba mẹ cần chăm sóc trẻ sinh non cẩn thận, nếu có dấu hiệu viêm phổi thì nên cho trẻ tới gặp bác sĩ để xử lý kịp thời.
Trẻ sinh non bị viêm phổi – nguyên nhân do đâu?
Viêm phổi là tình phổi bị tổn thương do sự xâm nhập của một số vi khuẩn, virus, nấm hay ký sinh trùng. Khi đó các túi khí của phổi sẽ chứa đầy mủ và các chất lỏng khiến oxi không được vận chuyển vào máu. Đây là loại bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có tới 65% trẻ sơ sinh bị mắc viêm phổi. Trong đó, virus là nguyên nhân phổ biến, gây ra 80 – 85% trường hợp viêm phổi ở trẻ sơ sinh, rất dễ lây lan thành dịch xảy ra theo mùa. Ngoài ra, trẻ sinh non bị viêm phổi còn do nhiễm vi khuẩn, thường là các loại liên cầu khuẩn gây ra như liên cầu khuẩn pneumoniae, liên cầu khuẩn nhóm B, A, Staphylococcus aureus.
Trẻ có thể bị viêm phổi từ trước, trong hoặc sau khi đẻ. Ngay trong khi đẻ trẻ cũng có thể bị bệnh vì hít phải nước ối, phân su bị nhiễm khuẩn hay dịch tiết ở đường sinh dục của mẹ. Ở những trẻ đẻ non, thiếu cân thì phản xạ đường thực quản chưa hoàn chỉnh, vận động cơ chưa đều đặn nên dễ bị trào ngược dạ dày. Ngoài ra, khi bé bú mẹ thường nôn, trớ, dẫn đến sữa dễ bị sặc vào khí quản sẽ khiến trẻ bị khó thở, tím tái mặt, lượng sữa bị hít vào nhiều thì càng dễ gây viêm phổi ở trẻ. Ngoài ra, viêm phổi ở trẻ còn có thể do biến chứng của một số bệnh như viêm khoang miệng, viêm dây rốn,…
>>> Xem thêm: Những dấu hiệu trẻ bị còi xương mẹ nhất định phải nhớ
Trẻ sinh non bị viêm phổi nguy hiểm như thế nào?
Trẻ sinh non bị viêm phổi dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm
Trẻ sinh non rất dễ bị mắc viêm phổi nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì sẽ không có gì nguy hiểm. Ngược lại, nếu trẻ sinh non bị viêm phổi không được điều trị kịp thời sẽ dẫn tới những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.
- Tràn mủ màng phổi: Đây là một biến chứng cực kỳ nguy hiểm, xảy ra khi bạch cầu trong máu tăng cao và xuất hiện khi xảy ra kháng thuốc ở trẻ. Trẻ có thể khó thở, tím tái, nếu không xử lý kịp thời sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng.
- Viêm màng não: Xảy ra khi bệnh chuyển biến nặng, sức đề kháng của trẻ không đủ chống trả lại sự tấn công của vi khuẩn. Nếu tình trạng này diễn ra lâu, trẻ có thể mắc phải một số di chứng không thể hồi phục: tổn thương não vĩnh viễn, rối loạn thần kinh, mù, điếc…
- Nhiễm trùng máu: Trẻ sinh non bị viêm phổi nặng, vi khuẩn có thể xâm nhập vào hệ tuần hoàn gây ra nhiễm trùng máu, sốc nhiễm trùng máu. Nếu không điều trị kịp thời trẻ có thể bị tử vong.
- Kháng kháng sinh ở trẻ: Xảy ra do quá trình điều trị cần phối hợp quá nhiều loại kháng sinh. Biến chứng này làm cho việc điều trị trở nên khó khăn, tỷ lwj khỏi bệnh ở trẻ sẽ giảm.
- Tràn dịch màng tim, trụy tim mạch: Trẻ sinh non bị viêm phổi rất dễ bị kháng thuốc, sốc thuốc, vì vậy có thể dẫn tới tình trạng nhiễm trùng máu, tràn dịch màng tim, trụy tim mạch. Biến chứng này khá nguy hiểm, diễn biến nhanh, có thể khiến trẻ tử vong.
Các dấu hiệu giúp phát hiện viêm phổi ở trẻ sinh non
Viêm phổi ở trẻ sinh non có thể xảy ra 12 giờ đến vài ngày sau sinh, bệnh thường tiến triển nhanh, nặng. Ở trẻ sinh non, đường hô hấp còn chưa hoàn chỉnh nên triệu chứng lâm sàng thường không rõ ràng, cha mẹ rất dễ bỏ qua. Ban đầu, trẻ sinh non bị viêm phổi thường có một số triệu chứng như:
- Sốt trên 37,5 độ C hoặc có thể hạ thân nhiệt
- Bú kém hoặc bỏ bú
- Thở nhanh trên 60 lần/phút
Khi trẻ có triệu chứng rõ ràng thì bệnh thường đã nặng và khó điều trị:
- Trẻ sốt hoặc hạ thân nhiệt, ngủ li bì
- Bú kém hoặc bỏ bú, chướng bụng, nôn nhiều
- Đáp ứng với các kích thích kém
- Khó thở, rút lõm lồng ngực, tím tái…
Ba mẹ cần quan tâm và chú ý bé để phát hiện sớm các dấu hiệu ban đầu ở trẻ. Ngoài ra, cần đưa ngay trẻ tới các cơ sở ý tế để được điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm về sau.
Cách chăm sóc cho trẻ sinh non bị viêm phổi
Khi trẻ bị viêm phổi, ba mẹ cần chăm sóc con chu đáo để trẻ sớm khỏi bệnh và hồi phục khỏe mạnh.
- Mẹ có thể hạ sốt cho con bằng cách dùng khăn nhúng nước ấm để lau người cho trẻ. Nếu trẻ sốt trên 38,5 độ C nên trẻ uống thuốc hạ sốt theo đúng chỉ định của bác sĩ.
- Mẹ nên cho bé bú sữa mẹ để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cũng như tăng cường miễn dịch cho con. Trẻ ăn dặm thì nên cho bé ăn những thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa. Nên cho trẻ ăn thành nhiều bữa và uống nhiều nước để giúp làm loãng đờm, trẻ dễ thở hơn.
Cho trẻ bú sữa mẹ để tăng sức đề kháng cho bé
- Trước khi cho trẻ ăn, mẹ nên vệ sinh mũi cho con bằng nước muối sinh lý để giúp bé thông thoáng đường thở, tránh bị sặc khi trẻ ăn.
- Giữ ấm cho trẻ đúng cách, không cho trẻ mặc quần áo quá chật. Phòng kín gió, sạch sẽ, tránh khói bụi, thuốc lá.
- Cho bé nghỉ ngơi ở nơi yên tĩnh, có thể nằm ngửa, gối đầu cao một chút để trẻ dễ thở.
- Nên rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi chăm sóc cho trẻ. Đồ dùng cho trẻ như cốc, thìa, bình sữa, quần áo… cần được vệ sinh, vô trùng trước khi dùng cho bé.
- Ba mẹ nên cho trẻ đi khám định kỳ, lưu trữ sổ khám bệnh để bác sĩ có thể theo dõi tình trạng sức khỏe của bé và có các phương pháp điều trị phù hợp nếu cần.
Viêm phổi là căn bệnh rất nguy hiểm đối với trẻ sinh non, thường tiến triển nhanh và có các biến chứng nghiêm trọng. Hi vọng với những thông tin hữu ích trên sẽ giúp ba mẹ và con yêu luôn khỏe mạnh, phòng tránh được những biến chứng của căn bệnh viêm phổi nguy hiểm này.