Khi đôi mắt của cha mẹ và em bé gặp một điều gì đó rất đặc biệt xảy ra – một kết nối cảm xúc được thiết lập. Đọc về ánh mắt trong bài viết sâu sắc này và tìm hiểu những gì bạn có thể làm để khuyến khích giao tiếp bằng mắt ở trẻ sơ sinh nhé.
“Này tôi biết bạn!” Trích dẫn của Tiến sĩ Dana Erhard-Weiss
Ánh mắt là một trong những cột mốc đầu tiên em bé đạt được trong cách giai tiếp, và nó là một điều đặc biệt thú vị! Nó cho phép cha mẹ biết rằng cuối cùng thì con của họ cũng nhìn thấy họ ngay trước mắt. Khi đôi mắt của cha mẹ và em bé gặp một điều gì đó rất đặc biệt xảy ra – một kết nối cảm xúc được thiết lập. Ánh mắt tiếp xúc lẫn nhau là trải nghiệm giao tiếp được chia sẻ giữa cha mẹ và em bé truyền tải thông tin về mối quan tâm và mối quan hệ qua lại, và trạng thái tâm trí và cảm giác chung của mỗi người tham gia thông qua cử chỉ, nét mặt và nụ cười.
Tầm quan trọng của ánh mắt
Tầm quan trọng phát triển của ánh mắt là cả cảm xúc và trí tuệ – nó có ý nghĩa đặc biệt trong sự gắn bó và gắn kết sớm và đóng một phần quan trọng trong quá trình thu thập thông tin về thế giới và cảm xúc. Khi bé nhìn thấy bố mẹ thì bé đã bắt đầu có sự liên tưởng: giữa thức ăn và thức ăn, giữa giọng nói và con người, giữa nụ cười và ý nghĩa của hạnh phúc hay tình yêu, v.v.
Cột mốc phát triển này có ý nghĩa trong việc giúp trẻ phát triển khả năng giữ bình tĩnh, điều tiết và bắt đầu phản ứng với các loại giao tiếp khác nhau. Sau này, khi em bé có thể theo dõi ánh mắt của người chăm sóc, trẻ sơ sinh có thể chia sẻ thông tin quan trọng với cha mẹ. Đây là một kỹ năng thiết yếu cần có để chơi cùng với người chăm sóc và là một kỹ năng quan trọng để phát triển ngôn ngữ và từ vựng.
Sự phát triển của mắt
- Trong khoảng thời gian từ 6-10 tuần , bé bắt đầu hướng mắt một cách có chủ ý hơn bằng cách nhìn thẳng vào người chăm sóc và giữ ánh mắt với đôi mắt mở to.
- Vào khoảng 3 tháng , bé có thể theo dõi các chuyển động của người chăm sóc khi bé di chuyển từ xa.
- Đến 9-11 tháng tuổi , trẻ phát triển khả năng theo dõi ánh mắt thực tế của người lớn. Điều đó có nghĩa là họ đã hiểu rằng đôi mắt đang muốn nói lên các chia sẻ của bé.
Những tiến bộ trong ánh mắt của bé báo hiệu nhiều hơn mối quan hệ đặc biệt đang được hình thành, nó cũng chỉ ra rằng sự tăng trưởng thần kinh và khả năng giao tiếp của trẻ sơ sinh đang đi đúng hướng. Bằng cách giao tiếp bằng mắt, em bé đang chứng minh rằng “mình” biết khuôn mặt là gì, bộ não của bé đang ghi nhớ một khuôn mặt quen thuộc.
Làm thế để khuyến khích giao tiếp bằng mắt ở trẻ sơ sinh?
- Ánh mắt nhìn chớp nhoáng của trẻ sơ sinh. Đừng mong đợi ở bé một cái nhìn dài và tập trung.
- Bạn không thể ép em bé chú ý đến bạn, đặc biệt là khi bé đói, mệt mỏi hoặc buồn bã. Có những cách tuyệt vời để nhẹ nhàng khuyến khích ánh mắt khi bé đang vui hoặc mới bú mẹ xong.
- Trong vài tháng đầu đời, bế em bé cách mặt cha mẹ khoảng 30-60 cm tạo điều kiện cho sự tập trung của mắt.
- Khi bé nhìn thẳng vào cha mẹ, đó là cơ hội để tương tác, mỉm cười, hát, nói chuyện và cử chỉ trong tầm nhìn của trẻ. Những tương tác này có ý nghĩa này được ghi nhớ trong tâm trí của em bé và tác động đến sự phát triển của não bộ.
- Ánh mắt tương tác lẫn nhau đặc biệt có lợi để thúc đẩy sự gắn bó khi đi kèm với những phản ứng nhỏ từ bé
- Khi bé nhìn chằm chằm vào cha mẹ hoặc vào một vật thể, hãy chỉ vào vật thể đó và đặt tên cho nó tạo điều kiện cho sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ
Điều quan trọng là phải tôn trọng cảm giác của bé. Một số bé nhạy cảm hơn với kích thích giác quan và có thể tránh tiếp xúc với mắt thường xuyên hơn. Những em bé khác thực sự có thể cần sự kích thích mạnh mẽ để tập trung và sẽ thích những cử chỉ đáng chú ý hơn và khuôn mặt ngộ ngĩnh hơn.
Hiểu em bé của bạn
Nếu bạn cảm thấy em bé gặp khó khăn trong việc giao tiếp bằng mắt sau 4 tháng tuổi, bạn luôn có thể tham khảo ý kiến của một chuyên gia có thể đánh giá tình hình. Một chuyên gia có các công cụ để kiểm tra xem nó có liên quan đến thị lực của bé, khả năng xử lý cảm giác hoặc các vấn đề phát triển khác. Các vấn đề nhỏ với ánh mắt là khá phổ biến và những hướng dẫn chuyên nghiệp từ chuyên gia có thể là một trợ giúp tuyệt vời trong các tình huống như vậy.